Có gì diễn ra tại một buổi nghị án ở Úc?

Rất nhiều người chắc hẳn sẽ thắc mắc nghị án ở Úc diễn ra như thế nào? Vậy hãy đọc bài viết sau để biết rõ hơn.

Theo một bài viết trên báo Tuổi trẻ, tương tự ở Mỹ, tham gia bồi thẩm đoàn được coi là một nghĩa vụ của công dân Úc đủ tuổi bầu cử.

Cụ thể, để tránh sự tham nhũng hay những hình thức hối lộ với công quyền và để bảo đảm tính dân chủ, bình đẳng và công minh của luật pháp, một phiên tòa từ cấp quận/thành phố trở lên thường sẽ có sự tham dự của một bồi thẩm đoàn gồm 12 thành viên được máy vi tính lựa chọn ngẫu nhiên từ danh sách cử tri.

Được biết, những người được chọn không cần phải có kiến thức chuyên môn về luật, mà tòa chỉ cần những ý kiến/nhận định của họ dựa trên những quan niệm/ý thức chung của xã hội.

Kết hợp với những kiến thức chuyên môn về luật pháp sẵn có của tòa để cuối cùng bồi thẩm đoàn sẽ đưa ra nhận định "có tội" hay "không có tội"!

Đáng chú ý, việc tham gia bồi thẩm đoàn được gọi là "nghĩa vụ" vì đó là bắt buộc khi được/bị chọn. Do đó, nếu không có lý do chính đáng thì việc từ chối tham dự có thể bị phạt tiền lên đến vài ngàn đôla Úc (tùy bang).

Bạn cũng cần biết, "Bận đi làm" không được xem là lý do chính đáng để từ chối tham gia bồi thẩm đoàn.

Một điểm bạn có thể chưa biết, đó là bạn sẽ được trả một khoản thù lao nhỏ trong thời gian làm việc ở tòa. Đồng thời nơi bạn đang làm việc phải có trách nhiệm trả phần tiền còn lại theo mức lương ngày làm việc của bạn.

Tất nhiên khi bạn tham gia một buổi nghị án tại Úc, chỗ làm cũng không được phép đuổi việc hay gây khó dễ cho những nhân viên phải nghỉ làm để tham gia bồi thẩm đoàn.

Một ban bồi thẩm công dân ở Úc - Ảnh: AFP

Theo chia sẻ của nhân vật trong bài viết trên báo Tuổi trẻ, có mặt tại tòa để tham gia buổi nghị án, người được chịn phải qua hệ thống an ninh kiểm soát nghiêm ngặt. Đến bàn đăng ký, họ được phát cho tấm thẻ ghi "số báo danh" rồi ra phòng tập trung ngồi chờ.

Được biết, trong phòng có 50-60 người ngồi chờ, phần lớn là trung niên 25-60 tuổi.  Đa số người Việt khi nhận giấy mời vào bồi thẩm đoàn thường từ chối tham dự với lý do trở ngại ngôn ngữ.

Những người đến tòa án tham gia bồi thẩm đoàn đều cảm thấy rất lo lắng, hồi hộp, bởi họ đều là người đến đây lần đầu và chưa từng trải qua kinh nghiệm làm việc với tòa án.

Tại Úc, việc lập bồi thẩm đoàn cho mỗi phiên xử được dựa trên bốc thăm "phiếu báo danh" mà từng người đã nhận được ở bàn đăng ký.

Sau khi được chọn xong, những người này đến phòng xử án đầu tiên. Lúc này tòa sẽ giải thích lần nữa về nhiệm vụ và cách thức làm việc của bồi thẩm đoàn. Sau đó, tòa bắt đầu đọc sơ qua cáo trạng và danh sách tên của những bên liên quan.

Lúc này, thư ký tòa sẽ kiểm tra xem những người tham gia bồi thẩm đoàn có quen biết dù thân hay sơ với bất cứ ai, từ bị cáo đến nạn nhân, từ luật sư đến chánh án hay bất cứ ai có liên quan đến vụ xử.

Từ các thông tin thu thập được, chánh án sẽ cân nhắc mức độ quen biết để quyết định người đó có nên tiếp tục tham dự vụ xử kiện này hay không.

Sau khi lọc lại danh sách những người xin rút lui, vị thư ký tòa bốc thăm lần nữa để chọn ra chỉ 12 vị (nhómđược chọn ban đầu gồm 26 người) vào bồi thẩm đoàn tham gia tiến trình nghị án và đưa ra phán quyết tại tòa.

Khi nghe thư ký đọc to con số, người có "số báo danh" được gọi sẽ trả lời "Có mặt" và đứng lên đi về phía dãy ghế riêng dành cho 12 vị bồi thẩm đoàn.

Được biết, lúc này, bị cáo hay luật sư đại diện có quyền phản đối không cho phép người vừa được gọi tham dự tiến trình nghị án. Họ có ba lần được phản đối không cần giải thích lý do.

Sau ba lần, nếu muốn phản đối thì cần phải có lời giải thích hợp lý.

Nhiều thông tin cho biết, việc tham gia bồi thẩm đoàn với người này có thể là một niềm vinh dự, nhưng với người khác có khi lại là một sự phiền hà. Và vì là máy tính lựa chọn ngẫu nhiên nên có người "bị" gọi nhiều lần, nhưng cũng có người cả đời chờ mãi vẫn không "được" gọi đến.

Tại Úc, có người đồng tình với hình thức bồi thẩm đoàn vì cho là dân chủ, tuy nhiên cũng có người phản đối vì không muốn phần quyết định có tội hay không có tội được bàn luận bởi những người không mấy am hiểu về kiến thức luật pháp.